Ana içeriğe atla

Eski Uygarlıkların İnsanları
























Pasolini'nin Pound'la buluştuğu bir nokta var: kapitalist sömürünün karşısına eski uygarlıkların çiğ âdetlerini koymak ve mazlumla bizi en temel zeminde, yani insan unsurunda buluşturmak. Bu anlamda Pasolini'nin, Rumen kaluşarilerinden [Medea] Nijerya yerlilerine [Bir Afrika Orestes'i İçin Notlar] ya da Sana ahalisine [Sana'nın Duvarları] kadar çeşitli antik kültürleri taraması, sömürüye dayalı yeni düzenin iktidarlaşma önceliğini alaşağı etmeye çalışmasından başka bir şey de değil. Sessiz çoğunluğu anlamak, en üste konumlanmış hegemonik gücü kabullenmek değildir; bu iktidarlaşma isteğini sömürülenin âdetleri ve alışkanlıklarıyla insanileştirmek, adeta yeniden kurmaktır. Pasolini, hızla sanayileşen İtalya'nın kültürünü müzelerde ya da tarih kitaplarında aramıyor. Roma İmparatorluğundan bu yana süregelen âdetlerin, tabirlerin ya da yaşayışların ancak fakirin, toplumun kıyısına itilmişin çehresinden okunabileceği düşüncesinde, çünkü her zaman geleceğe doğru uzanan bir gelişme hırsının ötesinde, insanı kendi âdetlerine çeken masumane bir geçmiş hissinin bulunduğuna da inanıyor. Pasolini'nin sosyalist okuması, bizi modern uygarlığın tarihin dışına ittiği bütün toplulukların mirasının, sokaktaki fakirde yer aldığı düşüncesine götürüyor diyebiliriz: bu nedenle, Pasolini'nin, burjuvanın tüm seçiciliğine karşı cehaleti, pahalı zevklerin yerine de hayvani iç güdüyü, yani en temel ihtiyaçları dahilinde insanı konumlandırdığını görüyoruz. Ahlâk ya da sosyal statü ardına gizlenmeden, insanın kendi ihtiyaçlarını (cinselliğini, hayat gayesini vb.) en cesur ve hayvani haliyle ifadesi ve bu duyguları hissetmekten hiçbir zaman gocunmaması.


Kalbur üstünün incelikli duygularının kültürel referansları üzerine koca bir felsefe tarihinin oturtulduğunu çok rahatlıkla savunabiliriz. İnsanın bu asrileşme projesinde kendine tarihin en rafine düşüncelerini yakıştırması rastlantı değil. Ama bunu bir de farklı taraftan okumak lâzım. Bugün burada mazlumun, kalabalıkların yaşamında kalbur üstünün yüzeysel gizemciliğinden daha derin bir şey görüyoruz: insanın kibirli bir seçiciliğe dayandırmadan kendini en doğal haliyle ifadesi. Bu, adını felsefe kitaplarında bile bulamayacağımız milyonlarca kültürel tavrın, en masum haliyle bir insanı ifadeye kalkışmasıdır. İnsanın kurallarla kısıtladığı ve sözde rafinerileştirmeye çalıştığı öz-ifadenin, en duygulu anlamıyla halkta yaşaması ve bunu da aslen bilmeden, insani bir itkiyle gerçekleştirmesi… Pasolini, eski uygarlıkların rasyonelleşmemiş inançlarının insanı ifadeye kalkıştığı düşüncesinde. Ama unutmayalım ki bunu da mazlumun inayetini yücelterek yapıyor, çünkü dışarıda yaşanacak bir hayat var ve bunu da insan, tarih soylularının benbuldumculuğuyla değil, ancak tutkularının salt ifadesiyle gerçekleştirebilir. Halkın sözünü, gene tarihteki unutulmuşun sözüyle anlatmak ve bunu da iktidar-sevicilere karşı bir iştirak olarak yapmak.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Milli Savaş Hikayeleri

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Milli Savaş Hikayeleri'nde 1914-1924 yılları arasında yaşanan Milli Mücadele günlerinde gerçekleşen bazı trajedik olayları okuyuculara aktarıyor. Milli Mücadele Dönemi Türk halkı için bir kahramanlık ve ıstırap dönemi olmuştur.  Yazar da bunu eserinde ustaca ele almış olduğu olay ve hikayelerle sade ve açık bir şekilde okuyuculara iletiyor. Yazar genelde  Ege bölgesinde meydana gelen olayları ele alıyor.  Özellikle,  Türk tarihi için büyük bir felaket olan güzel İzmir’in işgali ve düşman kuvvetlerinin buradaki halka yapmış oldukları zulüm ve hakaretler büyük bir yer alıyor yazarın “Milli Savaş Hikayeleri” adlı eserinde. Bu işgaller karşısında çaresiz kalan halıkın aciz durumu da tüm açıklığıyla ortaya konuluyor. Kitapta bulunan    bazı hikayelerde de Yunan kuvvetlerinin Batı Anadolu’yu işgali sırasında yerli halka  yapmış oldukları insanlık dışı işkenceler tanıklarıyla belirtiliyor.

Akbaba köyü 35 numara

Star tv'de yaklaşık bir ay önce başlayan, projesi Durul Bazan'a ait Gecekondu isimli program seyirciye yeni bir konsept sunuyor. Önceden yazılıp hazırlanmış bir metni olduğundan şüphe duyduğumuz Gecekondu programı güncel olaylara ve konulara eleştirel, saldırgan hatta kimi zaman anarşist bile diyebileceğimiz bir yaklaşım içinde. Zeynep Beşerler gibi süzme elitist, dünyada ne olup bittiğinden habersiz konukların dumura uğratıldığı bu absürd komediyi izlemenizi öneriyoruz. Çevrecilikten, Medyaya "steril" bir takım proje ve yaklaşımların üzerine limon sıkan bu yeni popülist dizi risk alarak ve cesaretle absürdün, politiğin, gündelik hayatın, komedinin ve ironinin sınırlarında dolaşıyor. Cuma gecesi 00.30'da yayınlanan diziyi aynı saatlerde talk show yapan disko krallarının, gece kuşlarının, aştürk baraş'ların izleyip feyz alması hatta belki utanması umulur...

Müslüman Tanrılar

Birkaç sene önce aile dostumuz olan bir adamın şirketine bir iş yapmıştım. Paramı üç gün içinde almam gerekiyordu. Ama adam paramı vermemek için takla atıp duruyordu. Üç gün, beş gün, on gün derken bir buçuk ay geçti. En az on defa gittim geldim adamın yanına. Ve o sıralar hiç param olmadığı için yürüyerek gidip geliyordum. Ya yerinde olmuyor, ya tatile gitmiş oluyor, ya da paranın bir kısmını verip beni postalıyordu. Sonunda, efendiliğimi bozmadan, bu işin bu şekilde olmayacağını, paramı almam gerektiğini bu işin böyle uzamasının doğru olmadığını söyledim. Aynen böyle, bu şekilde. İşte o an olan oldu, adam köpürdü birden. Nasıl ben böyle bir şey söyleyebilirmişim, zaten bu işi çok daha ucuza yaptırabilirmiş, bana yardım olsun diye bu işi bana vermiş, yeğeni falanca çocuğa baksaymışım ya o terbiyeli çocukmuş hiç böyle şeyler söylemezmiş, ben nasıl terbiye görmüşmüşüm böyle, ne kadar ayıpmış, falan filan. Yüzlerce adamla çalıştım, yol yordam biliyorum ama karşımdakinin bir tanrı olduğun